Waarom archeologisch onderzoek?
Gaat u (ver)bouwen, slopen, of andere grondwerkzaamheden uitvoeren? Door het uitvoeren van deze plannen kunnen sporen van het verleden in de bodem worden beschadigd of vernietigd. U kunt dan ook tijdens de voor uw plannen benodigde ruimtelijke procedure te maken krijgen met archeologisch onderzoek. Zo beschermen we het erfgoed van Lochem, dat in de bodem verborgen is.
Wet en regelgeving
Op 1 juli 2016 is de Erfgoedwet in werking getreden. Deze wet bundelt de daarvoor bestaande wet- en regelgeving (6 wetten en regelingen) voor behoud en beheer van het cultureel erfgoed in Nederland. Het is een integrale wet die betrekking heeft op de museale objecten, musea, monumenten en archeologie op het land en onder water. Een andere belangrijke wet is de Omgevingswet, welke op 1 januari 2024 in werking is getreden. De vuistregel voor de verdeling tussen de Erfgoedwet en de Omgevingswet is dat roerend cultureel erfgoed en de aanwijzing van rijksmonumenten in de Erfgoedwet staan, terwijl de aanwijzing van ruimtelijk cultureel erfgoed (stads- en dorpsgezichten en cultuurlandschappen) en de omgang met het cultureel erfgoed in de fysieke leefomgeving in de Omgevingswet staan. De Erfgoedwet en Omgevingswet maken zo samen een integrale bescherming van het cultureel erfgoed mogelijk, dus ook van archeologische resten.
Archeologiebeleid
Om te voldoen aan de eisen die wet- en regelgeving stellen aan gemeentes voor wat betreft archeologie, heeft de gemeente Lochem een eigen archeologiebeleid vastgesteld. In dit beleid, dat bestaat uit een beleidskaart en bijbehorende nota, is vastgelegd welke archeologische waarden en verwachtingen het gemeentelijk grondgebied kent alsook welke vrijstellingsgrenzen daarbij gelden. In 2014 is de beleidskaart vertaald naar een paraplubestemmingsplan archeologie, op basis waarvan het overgrote deel van de ruimtelijke initiatieven worden getoetst door de regio-archeoloog. Op de website Regels op de kaart van het omgevingsloket kunt u de vrijstellingsgrenzen zelf bekijken op de door u gekozen locatie.
Procedure en soorten onderzoek
Het stappenplan voor archeologisch onderzoek ziet er meestal zo uit:
- U maakt uw plannen kenbaar aan de gemeente. De gemeente bepaalt welke ruimtelijke procedure moet worden doorlopen om uw plannen te kunnen realiseren;
- De gemeente vertelt u (na advies van de regio-archeoloog) of en welk archeologisch onderzoek moet worden uitgevoerd;
- U kiest een erkende archeologische partij en laat deze het gevraagde onderzoek uitvoeren;
- De rapportage van het onderzoek biedt u aan bij de gemeente;
- De regio-archeoloog beoordeelt de rapportage en de gemeente laat u via een selectiebesluit weten of er vrijgave kan plaatsvinden, of dat er vervolgonderzoek nodig is;
- Bij besluit tot vrijgave is het archeologisch proces voor u voorbij, bij besluit tot vervolgonderzoek keert u terug naar stap 2. Het onderdeel archeologie wordt akkoord bevonden zodra het plangebied na onderzoek is vrijgegeven.
Lees meer over het aanvragen van een omgevingsvergunning bij Archeologie (omgevingsloket)
Vondstmelding doen
Ook als een plangebied is vrijgegeven (al dan niet na archeologisch onderzoek) kan het nog steeds zijn dat u tijdens graafwerkzaamheden archeologische sporen of vondsten aantreft. Als dat het geval is, dan geldt conform de Erfgoedwet de formele plicht om deze zogenaamde toevalsvondsten te melden. Gemakshalve kan dat bij de gemeente worden gedaan. Ook ‘losse’ vondsten die u op het grondgebied van de gemeente Lochem doet kunt op die manier aan ons melden. Hoe er uiteindelijk met de vondstmelding om wordt gegaan is aan de gemeente, uiteraard in overleg met u.
Heeft u nog vragen? Wilt u een vondstmelding doen, of uw plannen alvast voorleggen om te kijken of er archeologisch onderzoek nodig is? Neem dan contact op met regio-archeoloog Emile Eimermann via emile.eimermann@apeldoorn.nl.